İslam dışında oruç

Kur'ân'ın bildirdiğine göre oruç, Hıristiyanlara da farz kılınmıştır. Hıristiyanlıkta oruç ve perhiz aynı anlamdadır.Semavî dinlerde orucun önemli bir yeri olduğu gibi, semavî olmayan dinlerde de orucun mevcut olduğu bilinmektedir. Şimdi tespit edebildiğimiz kadarına göz atmaya çalışacağız. 1. Hıristiyanlık’ta oruç
Orucun amacı, işlenmiş günahların cezasını bu dünyada çekmeye başlamaktır. İncil, oruca büyük önem verir ve övgüyle bahseder. Hıristiyanlıkta iki çeşit oruç bulunur: Şükran orucu ve kilise orucu. Bu iki çeşit orucu Katolik'ler tutar, Protestanlar tutmaz. Hıristiyanlık, Çarşamba, Cuma ve Cumartesi günleri ile bazı yortuların arife günlerinde oruç tutmayı teşvik eder. Hıristiyanlıkta Hz. İsa'nın öldükten sonra dirildiğine ve göğe çıkarıldığına inanılan Paskalya'da oruç tutulması önemlidir. Paskalya öncesinde iki gün oruç tutmak dindar Hıristiyanlar arasında yaygındır.
2. Musevîlik’te oru
Tevrat'a göre, Hz. Musa Tur Dağı'nda 40 gün 40 gece kalmış ve bu süreyi oruç tutarak geçirmiştir. Bazı Müslümanlar da oruçla ilgili âyetler tamamlanmadan önce aynı Yahudîler gibi hareket ederlerdi. Babil döneminde matem ve üzüntü sembolü olarak oruç tutulurdu. Yahudîler, Allah'ın kendilerine felâketler verdiğine inandıkları dönemlerde sürekli oruç tutardı. Yahudîlikte tutulması gerekli görülen tek oruç Yom Kippur adı verilen kefaret orucudur. Yom Kippur İbranicede "tövbe günü" anlamındadır. Yahudîlerin en büyük ibadet günlerinden olan Kippur, 19 Nisan'da başlamakta ve bir hafta sürmektedir. Pesah Bayramı orucu ise, genellikle Hamursuz Bayramından sonra gelen Pazartesi ve Perşembe günleri tutulur. Yahudîler Babil dönüşünden sonra, Kudüs'ün tahrip edilmesi ve diğer felâketler nedeniyle dört ayrı oruç daha ortaya çıkarmışlardır. Tevrat'ta bazı günlerde oruç tutulması emredilmektedir. Yahudîlikte oruç nefsi terbiye etme ve bazen de acı çekme aracı sayılırken, bazen de Allah'a yaklaşma aracı olarak kabul edilmektedir.
3-Budizm’de oruç
Budizm, oruca en fazla önem veren dinlerdendir. Budizm'in kurucusu Buda'ya göre, ne dünyaya bağlanmak, ne de dünyadan vazgeçmek gerekir. Bu amaca ulaşmak için koyduğu kuralların birincisi ise, her iki ayda bir oruç tutmak ve bu süre içinde de toplum içinde tüm günahlarını itiraf etmektir. Buda'ya göre sonsuz kurtuluşa, yani Nirvana'ya engel olan tek şey arzulardır. Kurtuluş, ancak arzuları terk etmekle sağlanır ve arzulardan kurtulmanın birinci yolu da oruç tutmaktır.
4- Hinduizm’de oruç
Hinduizm'de nefsi terbiye için yılın belirli aylarında ve günlerinde oruç tutulur. İbadet amacıyla duâların okunduğu günlerde oruç tutulması gerekir. Hinduizm'de oruç, genellikle bazı besinleri belirli bir süre yememe ve perhiz şeklinde tutulmaktadır.
5- Taoizm’de oruç
Taoizm'de oruç, sağlığı koruma ve böylece yaşlanmayı geciktirme özelliğiyle ön plana çıkmaktadır. Çinliler ayrıca, büyük bayram günleri ile kötülüklerin arttığı dönemlerde de, kendilerini korumak için oruç tutarlar.
6- Brahmanizm’de oruç
Brahmanizm'de her ayın 12. ve 13. günlerinde oruç tutmak gelenektir. Yaşlılar, hastalar ve çocuklar dahi bu oruçtan muaf değillerdir. Bazıları insanî isteklerini yenmek için 15 gün boyunca oruç tutarlar. Bu süre içinde bir yudum sudan başka bir şey yiyip içmeleri orucu bozmaktadır.
7- Jainizm’de oruç
Jainizm'de orucun kuralları daha serttir. Jainistler kesintisiz olarak 40 gün oruç tutarlar. Bu dinin kurucusu Mahavira'nın (M.Ö 599-527)) kendisine işkence yaparak dinde yüksek dereceye ulaşmaya çalıştığı, et ve yumurta yemediği ve hatta ölünceye kadar da oruç tuttuğu rivayet edilmektedir.
8- Maniheizm’de oruç
Maniheizm'de, ışığı gönderen güneş ve aya duâ etmek amacıyla tutulur. Babil ve Asurluların da orucu büyük önem verdiği bilinmektedir. Eski Mısır'da ise oruç genellikle dinî bayramlarda tutulur.
9- Avrupa yerel dinlerinde oruç
Keltler'in oruç tuttuğu, eski Roma ve Yunanlıların da orucu felâketlerden kurtulmak için bir yol olarak kabul ettiği bilinmektedir.
10- Cahiliye devrinde oruç
Cahiliye devri Araplarının Hazret-i İbrahim (a.s.)'den beri aşure günü gibi bazı günlere önem verip oruç tuttukları bilinmektedir. Muharrem ayı ve aşure günü Ehl-i Kitap olan Hıristiyan ve Yahudîler tarafından da mukaddes sayılmaktaydı. Peygamberimiz (a.s.m.) Medine'ye hicret ettikten sonra, orada yaşayan Yahudîlerin oruçlu olduklarını öğrenmesi üzerine; "Bu ne orucudur?" diye sordu. Bunun üzerine Yahudîler; "Bugün Allah'ın Mûsâ'yı düşmanlardan kurtardığı ve Firavun'u boğdurduğu gündür. Hazret-i Mûsâ şükür olarak bugün oruç tutmuştur." dediler. Peygamberimiz; "Biz Mûsâ'nın sünnetini ihyaya sizden daha çok yakın ve hak sahibiyiz" buyurdu ve o gün oruç tuttu. Aşure gününde oruç tutulmasını ümmetine de bir vâcip olarak emretti. Peygamberlik vazifesi verildikten sonra da, hicretin 2. yılında, Ramazan ayında 30 günlük oruç farz kılınınca, ümmetini bu orucu tutup tutmamakta serbest bırakmıştır. Ancak Yahudîlere benzememek için Muharremin onuncu gününden bir gün evvel ve bir gün sonra olmak üzere üç gün oruç tutulmasını tavsiye ettiği hadis-i şeriflerle sabittir.